آندومتریوز چیست؟

 

آندومتریوز یکی از بیماری های شایع در بین زنان جامعه به شمار می آید و امروزه شیوع این بیماری افزایش یافته است یا اینکه می توان گفت تشخیص آن بهتر شده است .
بیماری آندومتریوز یک بیماری کاملا خوش خیم است . اکثر افراد تصور می کنند آندومتریوز یک نوع سرطان است در حالی چنین نیست اما علائمی همانند بیماری سرطان دارد و همانند این بیماری پیشرفت می کند . آندومتریوز سلول های سرطانی ندارد، قابل کنترل و درمان است .

آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز یک بیماری مزمن می باشد که بدنبال برگشت خون قاعدگی در هنگام قاعدگی یا عادت ماهیانه بداخل شکم ایجاد می شود، بطوریکه در افراد مستعد این بیماری، خون قاعدگی داخل شکم جذب کامل نشده و برعکس در نقاط مختلف لگن بصورت لکه هایی، باقی می ماند و بعلت وجود ذرات داخل آن منجر به چسبندگی های ظریف و شدید در نقاط مختلف لگن می شود . در مواردی که این چسبندگی ها شدید باشد منجر به ایجاد لگن فریز شده می گردد که در آن تمامی ارگان های داخل لگن بهم چسبیده و باعث ایجاد مشکلات جدی برای بیمار می گردد . اگر این لخته های خون روی تخمدان بماند، ایجاد کیست های آندومتریوز یا کیست های شکلاتی می کند که می تواند در اندازه های مختلفی داشته باشد. و بالطبع علائم متعددی برای بیمار ایجاد کند.

این بیماری درجات خفیف، متوسط و شدید دارد . از عوارض قابل توجه این بیماری نازایی می باشد . لذا به محض تشخیص این بیماری باید درصدد کنترل آن و جلوگیری از درجه ی پیشرفت آن بود.

علائم بیماری آندومتریوز

• دسیمنوره ی ثانویه یا ایجاد دردهای دوران قاعدگی که بعد از گذشت مدت زمانی از دوره ی بلوغ رخ می دهد.
• درد در حین نزدیکی که آن هم بطور ثانویه رخ می دهد بدین معنی که بیمار در ابتدایی ازدواج دردی نداشته اما بعد از گذشت مدت زمانی، دچار این عارضه می گردد.
• لکه بینی طولانی مدت قبل از شروع قاعدگی می باشد .
• در موارد پیشرفته این بیماری شاهد درد در ناحیه ی مقعد و خونریزی از این ناحیه در زمان قاعدگی، همچنین درد و خونریزی در مثانه و خون در ادرار خواهیم بود .
• در صورتی که بیماری تحت کنترل قرار نگیرد می تواند حتی منجر به خونریزی از ریه و نواحی دیگر بدن گردد که در اثر جابجایی پلاک های اندومتریوز در حین قاعدگی به ریه و نواحی مختلف بدن، رخ می دهد .

راه های تشخیص آندومتریوز

تشخیص قطعی این بیماری با لاپاراسکوپی و نمونه برداری در حین لاپاراسکوپی می باشد. لاپاراسکوپی یک جراحی می باشد که در آن تنها چند برش کوچک در حد یک تا دو سانتی متر در نواحی مختلف شکم از جمله نزدیک ناف و روی خط بیکینی داده شده و لوله های مخصوصی از طریق این برش ها وارد شکم شده و با دوربینی که متصل به این لوله ها می باشد جراح قادر به دیدن داخل لگن و شکم می شود و می تواند از ضایعات مشکوک نمونه برداری به عمل آورد .
البته از روش های کمک کننده تشخیصی می توان از MRI لگن، سونوگرافی، تست های خاص خون، نیز نام برد اما هیچکدام از روش های یاد شده قادر به تشخیص قطعی نیستند و تنها می توانند احتمال وجود یا رد بیماری را بدهند .

درمان بیماری آندومتریوز با لاپاراسکوپی

درمان این بیماری روز به روز، تغییر و تحول می یابد و نظرات و پیشنهادات پزشکان صاحب نظر دنیا بنا به سن و نیاز به ارائه توانایی باروری تکامل می یابد .

1.  درمان دارویی:که با استفاده از قرص های جلوگیری و دارو های هورمونی متعدد مانند پروژسترون و اندرژنها، جایگاه ویژه ای در کنترل بیماری دارند . از مکانیزم تاثیر داروهای هورمونی در کنترل اندومتریوز، کاهش خونریزی واژینال در دوران قاعدگی و لذا کاهش پس زدن خون به داخل شکم می باشد و در نتیجه از پیشرفت چسبندگی های لگنی بدنبال قاعدگی طبیعی جلوگیری می شود .
2. روش درمانی دیگر استفاده از جراحی می باشد که به روش جراحی بسته یا لاپاراسکوپی و جراحی باز یا لاپاراتومی انجام می گردد که انتخاب نوع جراحی بستگی به مهارت جراح دارد اما در کل اگر جراح تسلط کافی به لاپاراسکوپی یا جراحی بسته داشته باشد، روش ارجح انتخاب لاپاراسکوپی می باشد .

عوارض جراحی

عوارض جراحی با هر کدام از روش های جراحی بستگی به شدت بیماری اندومتریوز دارد و در انواع شدید آن احتمال عوارض عمل بالاست.

ذکر این نکته حائز اهمیت است که بیماران دچار اندومتریوز بعد از اعمال جراحی یا درمان های دارویی باید تحت مراقبت و کنترل باشند چرا که متاسفانه این بیماری عود بالایی دارد و حتی بعد از اعمال جراحی نیز در اغلب موارد احتیاج به کنترل و استفاده از دارو درمانی می باشد .

نتیجه گیری

این بیماری را با جدیت پی گیری نمایید و در صورت تشخیص آندومتریوز نسبت به درمان سهل انگاری نکنید . درد های موقع قاعدگی در صورتی که غیر طبیعی باشد را جدی بگیرید و نسبت به آن بی توجه نباشید . زیرا حدود دو میلیون نفر مبتلا به این بیماری داریم  .

این بیماری اگر به موقع تشخیص داده شود، می توان از پیشرفت بیماری کاست و به درمان پرداخت . زیرا درمان های دارویی بسیار زیادی وجود دارد که در صورت تشخیص به موقع می توان قبل از انجام جراحی به درمان دارویی پرداخت.

سوالات رایج در رابطه با آندومتریوز: 

• رایج ترین سن ظهور و شیوع آندومتریوز چه سنی است؟

این بیماری رابطه مستقیمی با قاعدگی دارد اما رایج ترین سن این بیماری در بانوان ۲۵ تا ۳۵ سال است.

• آیا امکان وجود این بیماری در زمان یائسگی هم وجود دارد؟

بله متاسفانه این بیماری بعد از یائسگی هم دیده میشود اما با احتمال پایین.

* لازم است بدانید این بیماری در افرادی در سنین یائسگی وجود دارد که یا از هورمون درمانی استفاده کرده اند یا در سنین کمتر به  آندومتریوز پیشرفته مبتلا بوده اند. *

• آیا امکان ظهور این بیماری در دخترانی که هنوز قاعدگیشان شروع نشده است، وجود دارد؟

بله این امکان وجود دارد. این افراد عموما ناهنجاری های رحمی و لوله واژن را به صورت مادرزادی دارند.

• آیا امکان کنترل علائم آندومتریوز توسط خود فرد هم وجود دارد؟

متاسفانه تاثیر خود بیمار بر کنترل این بیماری هنوز به صورت صددرصد تایید نشده اما انجام فعالیت هایی مانند ورزش منظم، بارداری و شیردهی میتواند به کاهش علائم این بیماری کمک کند.

• آیا تغذیه بر علائم آندومتریوز تاثیرگذار است؟

تاثیر تغذیه هنوز به صورت علمی بر این بیماری ثابت نشده است.اما داشتن رژیم سالم مانند استفاده از سبزیجات و میوه ها میتواند به کاهش علائم این بیماری کمک کند. یا برعکس استفاده از غذاهایی مانند گوشت قرمز یا الکل باعث تشدید این بیماری شود.

• آیا آندومتریوز میتواند باعث درد مثانه و تکرر ادرار در دوران پریودی شود؟

بله. دلیل اصلی این بیماری برگشت خون قاعدگی میباشد که اگر این برگشت از طریق لوله ها به سمت حفره شکم و تجمع خون روی مثانه یا حتی مقعد شود،  باعث درد در این نواحی در دوران پریودی میشود.

*این کاشته شدن لکه های خون میتواند باعث ایجاد درد در هنگام ادرار یا مدفوع، تکرر ادرار، در درهنگام نزدیکی یا حتی درد های شکمی شود.*

• آیا داشتن اخلاط خونی در زمان پریودی میتواند به دلیل آندومتریوز باشد؟

بله. به دلیل بازگشت خون گفته شده در آندومتریوز این تجمع میتواند گسترش یابد و ریه فرد را درگیر کند و باعث خلط خونی در فرد شود.

• آیا آندومتریوز میتواند باعث ایجاد کیست های شکلاتی در فرد شود؟

بله. کیست های شکلاتی در واقع همان خون های برگشت شده و مانده ی قاعدگی هستند که روی تخمدان قرار گرفته اند. این کیست ها میتوانند در سایز های متفاوت ایجاد شوند و بسته به سایز باید روش درمانی دارویی یا جراحی در نظر گرفته شود. عموما اگر سایز کیست کمتر از ۵ سانتی متر باشد ترجیح پزشک انجام جراحی نیست زیرا در هر بار لاپاراسکوپی بخشی از تخمدان برداشته میشود و احتمال بارداری فرد کاهش میابد، همچنین با انجام جراحی یائسگی در فرد نیز تسریع میشود.

درمان دارویی کیست شکلاتی

در درمان دارویی این بیماری در فاز های اولیه از داروهای مسکن استفاده میشود. قرص های هورمونی و جلوگیری هم از گزینه های مورد استفاده در درمان دارویی این بیماری است.

*برخی از افراد از مصرف قرص های جلوگیری اجتناب میکنند و بر این باورند که این قرص ها سرطانزا هستند. به شما این اطمینان را میدهم که این قرص ها نه تنها سرطانزا نیستند بلکه در کیس های آندومتریوز احتمال سرطان را نیز کاهش میدهند.*

درمان پیشرفته کیست شکلاتی

*از درمان های پیشرفته تر این بیماری میتوان به استفاده از آمپول های کنترل هورمون های ترشح شده از مغز نیز اشاره کرد.*

*در صورت تصمیم فرد دارای آندومتریوز به بارداری ممکن است روش های رایج درمان استفاده نشود و بسته به موقعیت فرد روش های دیگری برای مهار این بیماری به کار گرفته شود.*

• آیا بیماری آندومتریوز سطوح متفاوتی دارد؟

بله شدت این بیماری از خفیف تا شدید به ۴ دسته تقسیم میشود. درمان این بیماری نیز به استیج آندومتریوز فرد بستگی دارد. عموما در درجه های بالای این بیماری از جراحی استفاده میشود که جراحی نیز سطوح مختلفی دارد. از برداشتن ضایعات خون گرفته تا برداشتن رحم و تخمدان ها.

•  آیا افرادی که کیست شکلاتی دارند و به توصیه پزشک باید هرچه زودتر باردار شوند، راهی برای به تعویق انداختن بارداری خود دارند؟

باید بدانید عموما افرادی که درگیر کیست شکلاتی هستند، کیفیت تخمک پایینی نیز دارند. پس این افراد با افزایش سن و کاهش عادی کیفیت و تعداد تخمک ها شانس کمی برای بارداری و حتی بارداری با روش های کمکی آزمایشگاهی خواهند داشت.

پس در صورت توان زوجین توصیه به بارداری میشود اما در صورت عدم تمایل به بارداری میتوانند از روش هایی مانند فریز تخمک استفاده کنند.

• آیا بعد از جراحی کیست باز هم باید از قرص های جلوگیری استفاده کرد؟

بله علت اصلی مشکلات در این بیماری قاعدگی و برگشت خون آن است و در عمل هایی که صرفا ضایعات از بین میرود و تخمدان و رحم خارج نمیشود، فرد هنوز پریود میشود. پس بهتر است هر ماه قرص جلوگیری را به صورت منظم استفاده کند تا میزان برگشت خون و بیماری خود را کنترل کند.

• دلیل پیدایش آندومتریوز در فرد چیست؟

یکی از علل این بیماری ژنتیک است . در برخی از خانواده ها سیستم ایمنی نسبت به این بیماری پایین تر است. همینطور در خانواده هایی که بیماری هایی مانند لوپوس، تیروئید، نازایی و … وبه طور کلی سیستم ایمنی ضعیف تری وجود دارد، آندومتریوز هم بیشتر دیده میشود.

• ارتباط سن شروع پریودی با بیماری آندومتریوز چیست؟

هر چه سن شروع پریودی فرد کمتر باشد، به دلیل اینکه تعداد پریود شدن های فرد افزایش میابد، احتمال ابتلا به این بیماری نیز افزایش میابد. به همین دلیل هرچه فردی دیرتر یائسه شود باز هم به دلیل افزایش تعداد دفعات پریودش بیشتر در معرض ابتلا به آندومتریوز است.

• آیا فاصله دوره های قاعدگی تاثیری بر آندومتریوز دارد؟

تیپ پریودی فرد یا فاصله دوره های پریود هم در ابتدا به این بیماری نقش دارد. برای مثال در دو فرد با پریودی های منظم، فردی که فاصله کوتاه تری بین دوره هایش است بیشتر در معرض آندومتریوز است.

• آیا آندومتریوز باعث نازایی میشود؟

بله متاسفانه ۲۰ تا ۴۰% افرادی که با مشکل نازایی مراجعه میکنند به دلیل آندومتریوز به این مشکل دچار شده اند.

شما میتوانید به صورت حضوری و آنلاین از مشاوره رایگان بهترین دکتر لابیاپلاستی دکتر کاظم زاده در امور درمانی و زیبایی مانند جوانسازی واژن و عمل لابیاپلاستی با لیزراستفاده کنید.